Erdi Aroko hiribildua
Bisita gidatua
Hernani Erdi Aroko hiribildu bat da, hainbat mendetako historia eta ondare historiko garrantzitsua dituena. Hernaniko hirigune historikoa Kultura Ondasun deklaratuta dago, Monumentu Multzoaren kategorian.
Luzetarako bi kalek (Andre kaleak eta Kale Nagusiak) eta zeharkako beste batek (Felipe Sagarna “Zapa” kaleak) osatzen zuten harresi-barrua, eta bost sarreratatik bakarrik sar zitekeen. Egun, ordea, ezer gutxi geratzen da harresi hartatik. Urteak joan urteak etorri, istorio batzuk beste batzuen gainetik jarri direla dirudi, ia ikusezin bihurtzeraino. Baina hor daude: bakarrik begiratzen jakin behar da.
Bisita gidatu honekin, irudimenaren harresiak zeharkatzera, harriak irakurtzera, armarriak eta fatxadak behatzera… eta denboran bidaiatzera gonbidatzen zaitugu, seguruenik zur eta lur utziko zaituzteten istorioez beteriko ibilbide batean.
Ezagutu Hernani
Ongi etorri!
1. San Agustin komentua
Eliza Erdi Aroan
Mariana eta Maria erlijio-sinesmen handiko bi ahizpa ziren, beren bizitzak otoitzera emateko prest. Horregatik, familia handietako beste emakume batzuekin batera,…. +++
2. Plaza Berria
XX. mendearen hasiera
Gaur 1924ko irailaren 27a da, larunbata. Plaza Berria jendez gainezka dago. Ez dago baserritarren posturik, baina merkatariek denetarik saltzeko aprobetxatzen dute aukera, jendaurrean hitz egiteko izaten duten trebetasunaz baliatuta. +++
3. Beroitz etxea
Goi-gizartea
Beroitz etxea eraikin polit bat da, haren soiltasunagatik. Ukitu aristokratikoa du, eta elementu apaingarri dotoreak, errenazentistak, gotiko berantiarrak eta barrokoak ditu. +++
4. Dorretxea
Defentsarako Hernani
Hernani puntu estrategiko bat izan zen Gaztelako eta Nafarroako erresumen arteko lurralde-gatazketan. 1180an, Antso Jakituna Nafarroako erregeak Donostiako hiribildua sortu zuen, Nafarroako Erreinuari itsasora irteteko aukera emanez… +++
5. San Joan eliza
Herriarentzako eliza
1512an, Nafarroako Erresuma konkistatu eta Albako Dukeak Iruñea hartu ondoren, tropa nafar-frantsesek Hernani arpilatu eta erre zuten, erretiratzen ari zirela. Antzinako parrokiak, harresiz kanpo zegoenak, kalte larriak jasan zituen. +++ +++
6. Udala
Karlistadak
Karlistadak, Espainiako koroaren ondorengotza ziurtatzeko liskarretatik haratago, bi estatu-ereduren arteko talka izan ziren. Batetik, foru-pribilegioetan oinarritutako erregimen tradizionalaren aldekoak zeuden; eta bestetik, liberalismoaren eta euskal lurraldea esparru nazionalean sartzekoaren aldekoak; hala ere, liberal foralistak ere baziren. … +++
7. Andre kalea
Sagardoa
Andre kalea da Erdi Aroko Hernani osatzen zuen “beste” kalea. Eraikinei so eginez gero, erraz ondoriozta daiteke Kale Nagusia aberatsen kalea zela: merkatari arrakastatsuena eta aristokraziarena, batez ere. +++
8. Arkua
Hernaniko harresia
Hernaniko harresi-hiribilduak bost sarbide zituen hasiera batean. Sarrera nagusiak 1855 eta 1856. urteen artean eraitsi ziren, eta Kale Nagusiaren eta Andre kalearen amaieran kokatuta zeuden.+++
9. Portalondo
Ermandadeetatik aldundietara
Martin Perez Altzega Gipuzkoako jaun feudalik garrantzitsuenetako bat izan zen Behe Erdi Aroan. Haren leinua Hernanin ezarri zen, eta hitzartutako ezkontzak antolatzen zituen,… +++ +++